Waarom kraakt bitcoin record na record en staat de cryptomunt boven $46.000? Zijn het de grote bedrijven of doen particulieren ook nog mee? Vijf vragen.

Waarom nadert de prijs nu $50.000?

Door extreem veel vraag. Terwijl bezitters van veel bitcoins ze niet verkopen. ’Hold’ (’houd vast’) is een van de meest voorbij komende kreten op Twitter. Dus op de nog vrije bitcoins wordt gejaagd. Grote bedrijven en ook particulieren hebben al langer belangstelling en brachten de prijs vanochtend naar $48.000. De maandag gemelde aanschaf door autobouwer Tesla van Elon Musk van $1,5 miljard aan bitcoins is een van de grootste bedragen ooit. Maar investeringsfondsen zoals Grayscale, bedrijven als MicroStrategy en vermogende particulieren hebben ook voor miljarden ’coins’ gekocht.

Zijn particulieren dan helemaal niet belangrijk meer?

Absoluut wel. Aan bewegingen en vermeldingen deze week, bijvoorbeeld op Twitter en aan het gebruik op Google, lezen gespecialiseerde onderzoeksbureaus een enorme stijging van aankopen onder gewone particulieren af. De belangstelling van ’Piet particulier’ is nog nooit zo groot geweest. Ook omdat de spaarrente zo extreem laag is en weinig biedt. Maar bedrijven als Tesla en het fonds Grayscale bijvoorbeeld, dat rond $7 miljard waarde aan bitcoin en andere cryptomunten heeft aangeschaft, hebben wel meer koopkracht. Dat versnelt de prijsstijging.

Maar particulieren hebben de interesse voor bitcoin bij bedrijven helpen opwekken. De twaalf jaar oude digitale cryptomunt – eigenlijk is het een stukje broncode in software ontworpen door de anonieme Satoshi Nakamoto waar iedereen bij kan en zelf bitcoins mee kan maken – was aanvankelijk vooral het speeltje van geïnteresseerde techneuten. Ze zien bitcoin, waarmee je onderling gecontroleerde betalingen kunt doen zonder tussenkomst van banken, als een alternatief voor het in hun ogen onhoudbare financiële systeem dat de kredietcrisis van 2008 hielp veroorzaken. Je moest best veel doen met je pc om een bitcoin zelf te maken of te krijgen. Die tijd is voorbij.

Waardoor komt die versnelling van de belangstelling dan?

Al na vijf jaar kwamen veel krachtiger pc’s op de markt, waarmee je steeds beter en meer bitcoins kon ’mijnen’, zelf maken met de softwarecode van Nakamoto. Er is een groot verschil met andere beleggingen: van de bitcoin die Satoshi Nakamoto bedacht, zullen er maar 21 miljoen exemplaren gemaakt kunnen worden. Dat zit in zijn softwarecode besloten. Er zijn er bijna 19 miljoen gemaakt nu. De tijd dringt, denken beleggers.

De laatste jaren zijn er bovendien handige handelsplatforms bij gekomen, die bitcoin en nog enkele honderden soortgelijke cryptomunten aanbieden en de handel veel gemakkelijker hebben gemaakt. Een beetje de Marktplaats voor oude en nieuwe bitcoins. Je kunt ze nu eenvoudig binnen een uurtje met een aangemaakte beleggingsrekening tegen euro’s of dollars kopen. In je app zie je dan de prijs en volumes: zoals beleggers ook naar hun aandelen kijken. Daarmee is er een heel andere groep kopers bijgekomen. Je hoeft bitcoins nu niet meer zelf te maken of op een buitenlandse handelsbeurs te kopen om van de prijsstijging te kunnen profiteren. Je koopt ze via platforms en handelt.

Wat willen die bedrijven dan met bitcoin?

Veelal zien ze cryptomunten puur als een belegging. Ze volgen de extreme waardestijging. Sommige crypto-experts van het eerste uur denken dat bitcoin makkelijk $400.000 waard kan worden.

Aandeelhouders zijn er blij mee als bedrijven de bitcoins kopen en op hun balans zetten. Ze hoeven de munten niet zelf te kopen, maar profiteren wel mee in hun portemonnee van de waardestijging van het bedrijf dankzij de bitcoins die naar $50.000 per stuk stijgen. Die waardestijging zorgt voor een hoger dividend dat het bedrijf aan aandeelhouders uitkeert, zo pikken ze nu een graantje mee van die enorme waardestijging van bitcoin. In een jaar tijd is de munt 360% meer waard geworden, afgelopen week 35%.

lechts enkele bedrijven, zoals die van Michael Saylor van MicroStrategy die voor honderden miljoenen bitcoins kocht, onderschrijven de ideologie van Nakamoto dat het financiële systeem door de enorme schuldenberg ineen zal storten. De eerste jaren bleef bitcoin voor hen onder de radar: die kostte enkele dollars en er gebeurde weinig met de munt. Maar eind 2017 volgde het bitcoinrecord van bijna $20.000.

Dat Tesla bitcoins op zijn balans zet geldt als een unicum. Voor de ideologen in de cryptowereld een heel belangrijk moment: de rijkste man ter wereld, Elon Musk, van een van de meest waardevolle en beursgenoteerde bedrijven ter wereld, beschouwt bitcoin als een volwaardige belegging. Omdat Tesla beursgenoteerd is, gebeurt het allemaal onder toezicht van de beurswaakhonden – bitcoin wordt gelegitimeerd in de ’gewone’ financiële wereld.

Tesla denkt bovendien dat zijn auto’s straks in bitcoin kunnen worden betaald; zijn bedrijf bereidt zich daarop voor. Dat is niet eerder in die mate gebeurd.

Allemaal mooi, maar kunnen ze bitcoin gaan verbieden zodat je ineens alles verliest?

Die vrees bestaat al jaren. Vooral China heeft beperkingen doorgevoerd toen de munt razend populair werd en zijn eigen yuan-munt zakte. Maar het lijkt onwaarschijnlijk dat alle overheden gezamenlijk zo’n verbod zullen invoeren. Sommige willen juist profiteren. Voorlopers in Azië, zoals Singapore, Zuid-Korea en Japan bijvoorbeeld, zijn genuanceerd kritisch over de cryptomunten: ze zien ze als een alternatief, mits de handel zwaar gereguleerd kan worden.

Dat gebeurt sinds enkele jaren ook in Nederland: aanbieders moeten een registratie van De Nederlandsche Bank bezitten om aan particulieren of bedrijven munten te kunnen verkopen.

Maar overheden noemen vooral de techniek waarmee de munten worden verhandeld, die dag en nacht voor iedereen te volgen zijn, heel transparant en bruikbaar. Dat netwerk, in stand gehouden door honderden miljoenen gebruikers met hun pc’s, is als een digitaal grootboek met alle transacties en heet de blockchain. Oliebedrijven verkopen onderling via die blockchain, zoals met bitcoins gaat, partijen olie heen en weer. Zonder tussenpersonen.

Overheden zien enorme kansen: je hebt vrijwel nergens meer tussenpersonen zoals banken of hypotheekadviseur meer nodig. De populaire bitcoin wordt misschien ooit wel verboden, maar de blockchain stoppen is bijna onmogelijk: je zou wereldwijd alle computers van particulieren en bedrijven moeten blokkeren.